Το ζήτημα του σωματικού βάρους και της απώλειας κιλών απασχολεί μεγάλο μέρος των ανθρώπων αλλά και επιστημόνων παγκοσμίως. Τα τελευταία χρόνια έχει αποκτήσει διαστάσεις μάστιγας εκτοξεύοντας τα ποσοστά παχυσαρκίας στα ύψη. Τελευταίες έρευνες μάλιστα στη χώρα μας επισημαίνουν την ανησυχητική επιδείνωση των στατιστικών σχετικά με την παιδική παχυσαρκία.

Η αλήθεια είναι ότι σπάνια θα συναντήσει κανείς κάποιον που δεν έχει αντιμετωπίσει ποτέ πρόβλημα με το βάρος του ή δεν έκανε κάποιου είδους δίαιτα προκειμένου να χάσει βάρος. Ιδιαίτερα στον γυναικείο πληθυσμό σχεδόν δεν υπάρχει γυναίκα που να μην έχει ασχοληθεί με το βάρος της τουλάχιστον μια φορά σε κάποια φάση της ζωής της, είτε στην εφηβεία, είτε μετά από τοκετό, στην εμμηνόπαυση, είτε μετά από κάποια ασθένεια ή φαρμακευτική αγωγή.

Η προβληματική γύρω από το βάρος είναι πολυπαραγωντική και σύνθετη ιδίως όταν αγγίζει τα όρια της διαταραχής. Στις διαταραχές συναντάμε την βουλιμία, την νευρική ανορεξία, την άτακτη υπερφαγία, το νυχτερινό σύνδρομο και τα τελευταία χρόνια την λεγόμενη ορθοτροφία δηλαδή την εμμονή στην υγιεινή διατροφή και άσκηση σε υπερβολικό βαθμό που εν τέλει καταβάλλει τον οργανισμό.

Συνήθως το ζήτημα των κιλών αντιμετωπίζεται ως μάχη, παλεύουμε με το βάρος μας. Μια προσωπική μάχη με τον ίδιο τον εαυτό και πεδίο σύγκρουσης το σώμα που γίνεται κι ο τελικός αποδέκτης μιας ατέλειωτης εσωτερικής διαμάχης χωρίς λύτρωση.

Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι γνωρίζουμε ότι το βάρος μας έχει άμεση σύνδεση με την ψυχολογική μας κατάσταση. Όσες προσπάθειες κι αν καταβάλλουμε γνωρίζουμε βαθειά μέσα μας ότι το πρόβλημα βρίσκεται αλλού, στην ψυχή και στα συναισθήματα. Είναι λοιπόν κοινό μυστικό πως τα παραπανίσια ή τα λιγότερα κιλά εκφράζουν κάποια συναισθηματική ένταση και ανισορροπία. Σ’ αυτή την αποδιοργάνωση οφείλονται οι αποτυχημένες χρόνιες προσπάθειες δίαιτας που οδηγούν πολλές φορές στην απελπισία και την πλήρη παραίτηση από την προσπάθεια. Όταν έχουν αποκλειστεί οι οργανικοί και βιολογικοί παράγοντες όπως θυροειδής, κληρονομικότητα και διάφορα άλλα, έρχεται κανείς αντιμέτωπος με τον ίδιο του τον εαυτό που χρησιμοποιεί το σώμα σαν καμβά έκφρασης συναισθημάτων τα οποία αδυνατεί να αναγνωρίσει και να διαχειριστεί.

Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις άτακτης υπερφαγίας, το γνωστό ‘τσιμπολόγημα’ που είναι και η πιο συνήθης διαταραχή κι ο συνηθέστερος λόγος που ναυαγούν οι προσπάθειες να διατηρήσουμε ένα υγιές βάρος, συχνά θα συναντήσουμε απογοήτευση, θλίψη, φόβο, μοναξιά, σεξουαλική στέρηση, άγχος, επαγγελματική ματαίωση ή κοινωνική απομόνωση. Το φαγητό έχει την μαγική ιδιότητα να προσφέρει άμεση ικανοποίηση και αίσθηση της πληρότητας όπως τότε που ήμασταν βρέφη. Από εκείνη  την εποχή η τροφή απέκτησε τη μαγική της υπόσταση καθώς το γάλα μας έδινε ασφάλεια εφόσον σήμαινε πως κάποιος υπήρχε εκεί να μας φροντίσει. Αρά με κάποιον επικοινωνούσαμε ακόμη κι αν δεν ήμασταν σε θέση να τον αναγνωρίσουμε. Κάθε βρέφος σταματάει το κλάμα όταν τρώει κι είναι χαρακτηριστική η ανακούφιση και η ευχαρίστηση που φαίνεται στο πρόσωπό του.       Τόσο βαθιά είναι λοιπόν η σχέση μας με το φαγητό και τόσο παλιά η σύνδεσή του με τα συναισθήματά μας και γι’ αυτό τόσο δύσκολη η διαχείρησή του.

Αυτή λοιπόν η σύνδεση καταγράφεται στη μνήμη μας πριν ακόμη μπορέσουμε να μιλήσουμε και λειτουργεί μέχρι το τέλος της ζωής μας. Έτσι λοιπόν κάθε φορά που νιώθουμε κάποιο από τα παραπάνω συναισθήματα, αναζητώντας την ανακούφιση και την παρηγοριά, είναι πολύ εύκολο να καταφύγουμε στην τροφή επιχειρώντας να παραπλανήσουμε έστω και προσωρινά τον εγκέφαλό μας δίνοντάς του το ψευδές μήνυμα της γαστρικής ικανοποίησης. Μ’ άλλα λόγια τρώγοντας υπεραπασχολούμε το γαστρεντερικό μας σύστημα ακόμη και κακοποιώντας το προκειμένου να απομακρύνουμε την προσοχή μας από τα παραπάνω ενοχλητικά ή και επικίνδυνα συναισθήματά μας.

Το πρόβλημα είναι πως ένα μέρος της συνείδησης αναγνωρίζει αυτή την παραπλάνηση όπως και το κακοποιητικό αποτέλεσμα και αντιδρά μέσω των ενοχών. Η ενοχή που νιώθουμε μετά από ένα διατροφικό επεισόδιο είναι χαρακτηριστική στης συνείδησής μας. Αυτό δημιουργεί νέα ψυχική ένταση, ότι δηλαδή προσπαθούσα να αποφύγω το ξαναβρίσκω μπροστά μου κι έτσι μπαίνω στον φαύλο κύκλο : ένταση – φαγητό – ενοχή (νέα ένταση) – φαγητό και πάει λέγοντας…

Όποιος έχει μπει σ’ αυτόν τον κύκλο γνωρίζει καλά πως δεν είναι εύκολο να βγεις και πως είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί φροντίζεις για όλη σου τη ζωή να κρατιέσαι μακριά απ’ αυτόν έχοντας τις κεραίες της συνείδησής σου πάντα σε εγρήγορση. Να φροντίζεις να συλλαμβάνεις νωρίς τα συναισθήματά σου και να μαθαίνεις να τα διαχειρίζεσαι πριν αναλάβουν αυτά τον έλεγχο. Να αναζητάς βοήθεια και υποστήριξη στις δυσκολίες και τα αδιέξοδα σου. Να αφουγκράζεσαι τον εαυτό σου  πριν αρχίσει να σωματοποιεί τις ανάγκες του. Και βέβαια να θυμάσαι πως η αποτυχία βρίσκεται μόνο στην παραίτηση, ποτέ στην προσπάθεια.

 

8 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Τρωω τον εαυτο μου;
    Τον εκδικουμαι;
    Τον κανακευω με λιχουδιες απαγορευμενες;
    Τον διογκωνω για να νιωθω ασφαλης λογω μεγεθους;
    Ολα μαζι;
    Η βουλιμια ειναι, πραγματι,μια παλη με τον εαυτο …που μας φωναζει, αλλα δεν τον ακουμε!

    • Νομίζω ότι απάντησες μόνη σου. Μας φωνάζει αλλά δεν τον ακούμε. Έχω την εντύπωση, αν και το είπα ξανά, ότι κάθε φορά που τον αγαπάμε και τον αποδεχόμαστε, η “ζυγαριά” γέρνει υπέρ του. Μας σταματάει η φωνή της αυτοεκτίμησης. Τουλάχιστον έτσι το έχω νοιώσει. Υπάρχουν πολλά που μπορεί να μας κυνηγούν. Θυμός, τύψεις, ενοχές μα πάνω απ’ όλα έλλειψη αυτοεκτίμησης και εμπιστοσύνη. Το “μπορείς” που τόσο εύκολα λέμε σε όλους τους άλλους, σε εμάς το ξεχνάμε να το πούμε. Την καλύτερη αγκαλιά μας την χαρίζει ο εαυτός μας.

      • Ναι μάλλον είναι όλα μαζί αυτά που αναφέρεις Ελένη. Είναι βεβαίως και αυτό που αναφέρει η Γαβριέλλα: “Μας φωνάζει και δεν τον ακούμε”… και τελικά καμιά φορά καταλήγει να μας κραυγάζει μέσα από σωματοποιημένες κρίσεις πανικού, αν συνεχίσουμε να τον αγνοούμε.

        Μάλλον χρειάζεται να καταφέρουμε να ισορροπήσουμε αυτές τις τρεις συνιστώσες της ανθρώπινης ψυχής, αυτό που ο Φρόιντ ονόμαζε Εκείνο, Εγώ και Υπερεγώ, όπου το Εγώ διευθετεί τις συγκρούσεις που δημιουργούνται μεταξύ των ενορμήσεων του Εκείνο και των αξιών του Υπερεγώ, (η Κλεονίκη αν έχει χρόνο θα μας πει περισσότερα).

        Ίσως, λοιπόν, σκέφτομαι, η μη ισορροπία αυτών των τριών συνιστωσών επιφέρει ψυχικές δυσαρμονίες μεταξύ σώματος και Ψυχής.

    • Κυρίως τον παραπλανώ , τον αποκοιμίζω στην αγκαλιά της γαστρικής ευδαμονίας. Κι όταν έρχεται να μου ζητήσει απαντήσεις τον τον μπουκώνω για μα μην πολυμιλάει.

  2. Σίγουρα είναι εξαιρετικά σημαντικοί οι ασυνείδητοι λόγοι που συνήθως μας σπρώχνουν να τρώμε υπερβολικά και κυρίως λάθος π.χ. λιπαρές και τροφές κενές θερμίδων* είναι πολύ πιο ισχυροί και γι’ αυτό πάντα υπερισχύουν της συνειδητής μας προσπάθειας και της αποφασιστικότητάς μας.
    Αναμφίβολα φαίνεται ότι για να επιτύχει η προσπάθεια για οποιαδήποτε ουσιαστική αλλαγή σε ζητήματα συμπεριφοράς και στάσης μας απέναντι στη ζωή –κατά τον ίδιο τρόπο και η διατροφική μας συμπεριφορά- δεν πρέπει να υπάρχει σύγκρουση ανάμεσα στο συνειδητό και το ασυνείδητο κομμάτι του ψυχισμού μας. Χρειάζεται σύμπνοια και ομοφωνία ανάμεσα τους.
    Επομένως καθίσταται μάλλον προφανές ότι μόνο όταν τροποποιηθεί, ο ασυνείδητος μηχανισμός στην ίδια του τη ρίζα, έτσι ώστε να μην χρειάζεται να επιτελεί τον στόχο που επιτελούσε μέχρι τώρα (π.χ. αναζήτηση ασφάλειας, ανακούφισης στον πόνο του αποχωρισμού κ.ά. (όπως αναφέρονται στο παραπάνω άρθρο) μέσω της υπερβολικής κατανάλωσης τροφών, τότε μόνο οι διατροφικές ανάγκες και συνήθειες θα μας οδηγήσουν αβίαστα στο φυσιολογικό μας βάρος, αφού θα συμβαδίζουν με τις ψυχολογικές μας ανάγκες.

    *με σημαντική θερμιδική ενέργεια και καμία διατροφική ή άλλη αξία π.χ. τροφές με επεξεργασμένους υδατάνθρακες.

    • Συμφωνώ με κάθε σας λέξη. Είναι καμιά φορά δύσκολο, όταν στην ζωή μας συμβαίνουν “αναταράξεις”, όμως τελικά όποιος αγαπάει τον εαυτό του και δεν έχει κρυφούς ή ακόμα και φανερούς λόγους για να τον τιμωρεί, βρίσκει στο τέλος το σωστό σημείο στη “ζυγαριά” της ζωής του.

      • Αλήθειες μπορεί να λέμε ή τουλάχιστον να σκεφτόμαστε… Το ζήτημα είναι πόσο πεπεισμένοι και “οπλισμένοι” με θάρρος και βούληση είμαστε για να κάνουμε πράξη αυτό που τουλάχιστον η απλή λογική επιτάσσει και το σώμα μας φωνάζει…

        Θεωρώ πως μια ειλικρινής συμμαχία με το εαυτό είναι ίσως η αποδοτικότερη διέξοδος. Η αγάπη και η αποδοχή του εαυτού μας και κυρίως η αναγνώριση των λαθών και η προσπάθεια αναθεώρησης των προβληματικών και λανθασμένων σκέψεων και πράξεών μας χρειάζεται σίγουρα ισχυρή, πέρα από την παραδοχή στοιχειωδών αληθειών, θέληση για αυτοβελτίωση.

        Και, ξέρετε… η διαδικασία είναι κατά την άποψή μου είναι σίγουρα μια πράξη κορυφαίου θάρρους και στην ουσία το πρώτο ουσιαστικό βήμα προς την λύση του προβλήματος που σαν ντόμινο να επιλύσει και μια σειρά άλλων!

        Θέλει βέβαια πολύ εσωτερική δουλειά, ενδοσκόπηση και εμπεριέχει σημαντικό ξεβόλεμα εκ μέρους του καθενός και της καθεμιάς μας προκειμένου να αυτοβελτιωθούμε πραγματικά, γιατί βεβαίως δεν είμαστε τέλειοι και ευτυχώς.

        Η παραπάνω διαδικασία έχει εμπόδια και δυσκολίες κυρίως σε ότι αφορά τις συνήθειες (ως δεύτερη φύση). Το εξορισμού, γνωρίζουμε καλά,είναι να μένεις στάσιμος/μη γιατί είναι πιο βολικό πιο “ξεκούραστο”, αλλά τελικά γυρνάει εναντίον μας γιατί, όπως όλοι/λες γνωρίζουμε, παγιδευόμενοι σαν σε “κινούμενη άμμο” σταδιακά το σώμα αλλά και η Ψυχή μας μαραίνεται και νοσεί και τελικά αρρωσταίνει με πρώτες ενδεχόμενες ενδείξεις τις κρίσεις πανικού (ως ψυχοσωματικά σήματα κίνδυνου) και τελικά, καταθλιπτικά επεισόδια ή και ακόμα πιο σοβαρά ψυχικά νοσήματα που σωματοποιούνται αν δεν τα προλάβουμε.

        Επομένως, ναι, είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε (το λέω για να το ακούω πρώτος εγώ) να συμβαδίσουμε όσο μπορούμε πιο αρμονικά με την υγεία και τον αυτοσεβασμό της ψυχής και του σώματός μας.

        Το παραπάνω, κατά κοινή ομολογία, μπορούμε να το πετύχουμε βγαίνοντας-ξεφεύγοντας από τα λιμνάζοντα νερά στα οποία συνήθως οι άνθρωποι βρισκόμαστε σχεδόν ηθελημένα «εγκλωβισμένοι». Αυτοενεργοποιούμενοι ο καθένας χωριστά αλλά και όλοι μαζί και αλληλέγγυα να αφήσουμε πίσω την ανία που κυριολεκτικά μας κατατρώει όλη την θετική μας ενέργεια και να επιδιώξουμε να κάνουμε πράγματα που από αυτά μπορούμε να αντλήσουμε χαρά, ευεξία, καλή διάθεση, όρεξη για ζωή και κυρίως ενέργεια και δημιουργικότητα, ότι κι αν σημαίνουν αυτά για τον καθένα ή την καθεμιά από εμάς. Η ζωή είναι τόσο μικρή για να είναι στενάχωρη και καταθλιπτική…

        Αυτοενεργοποίηση λοιπόν, προς μια θετική, θετικότερη κατεύθυνση και ας πούμε φτάνει και όχι, όσο μπορούμε, στα ανισόρροπα ακροβατικά με την υγεία και τον αυτοσεβασμό μας.

        Σας ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία των απόψεων και των σκέψεών μου…

Γράψτε απάντηση στο Στέλιος Χαλδεάκης Ακύρωση απάντησης

Please enter your comment!
Please enter your name here